Lentinula edodes (لنتینولا اِدودِس) یکی از اجزای مهم در غذاهای آسیایی محسوب می ‏شود، تولید سالانه این قارچ 2 میلیون تن می‏ باشد که بعد از قارچ دکمه ‏ای معمولی  (Agaricus bisporus) در رتبه دوم قرار دارد. علاوه بر اینکه طعم بسیار لذیذی دارد، دارای خواص تغذیه ‏ای عالی با سطح بالای ویتامین‏های B و پرو ویتامین D2 (ارگوسترول) می ‏باشد (1).

لنتینان، پلی‏ساکارید خالص سازی شده از قارچ  L. edodes می ‏باشد که در ژاپن برای درمان سرطان معده مجوز استفاده دارد، همچنین L. edodes یکی از اجزای اصلی عصاره α- گلوکان AHCC (ترکیب همبسته با هگزوز فعال که به‏ عنوان مکمل محبوب توسط بیماران مبتلا به سرطان در ژاپن پس از آگاریکوس سابروف سنس استفاده می­ شود) است (2).

L. edodes منبع (Lentinus edodes Mycelia)  LEM است که عصاره میسیلیال حاوی گلیکوپروتئین‏، مشتقات اسید نوکلئیک، خانواده ویتامین B و ارگوسترول با خواص اثبات شده تقویت کنندگی سیستم ایمنی می‏ باشد. سایر ترکیبات فعال زیستی L. edodes عبارتند از: اریتادنین که سبب کاهش سطح کلسترول می‏ گردد و لنتین، پروتئینی با فعالیت ضد قارچ که سبب مهار ترانسکریپتاز معکوسHIV-1  و تکثیر سلول‏های لوسمی می ‏شود (3).

 

سرطان:

آنالیز 5 آزمایش بالینی با مجموع 650 شرکت‏ کننده نشان می‏ دهد که اضافه کردن لنتینان به میزان 2 میلی‏ گرم در هفته در کنار شیمی‏ درمانی استاندارد، مزایای قابل توجهی نسبت به شیمی ‏درمانی مطلق در بر خواهد داشت که تأثیر آن از لحاظ میزان بقا بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته معده سنجیده شده است. بیماران با متاستاز گره لنفاوی، نتایج کمی بهتر نسبت به بیماران بدون استفاده از لنتینان را نشان دادند (4).

آزمایش‏ های تکمیلی، افزایش بقا، کاهش عوارض جانبی ناشی از شیمی‏ درمانی و بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان کلورکتال، هپاتوسلولار، مری، پستان و سرطان متاستاتیک پروستات را تأیید می ‏کنند (6و5). در یک آزمایش با 69 بیمار مبتلا به سرطان متاستاتیک پروستات، 50% بقا در بیماران درمان شده و شاهد به ترتیب 48 و 35 ماه بود در حالی که میزان بقای پنج ساله بیماران درمان شده 43% در برابر 29% در گروه کنترل بود (7).

اگر چه لنتینان معمولا به صورت تزریقی استفاده می‏ شود اما به صورت خوراکی نیز قابل دسترس می‏ باشد که احتمالا دوز بالینی به‏ طور قابل توجهی افزایش می‏ یابد (9و8).

آزمایش‏ های بالینی با استفاده از AHCC (عصاره پلی‏ساکارید از چندین گونه قارچ از جمله L. edodes)، اثرات مثبتی را در تعدادی از سرطان‏ ها از جمله پستان، پروستات و کبد، همراه با کاهش در عوارض جانبی درمان‏ های معمول و بهبود در پارامترهای خونی و مارکرهای سرطانی با دوز 3 گرم در روز را نشان می‏ دهد (16-10).

 

کنترل کلسترول:

اریتادنین (ترکیب ایزوله شده از شی­تاکه) اثرات مهارکنندگی قوی S-آدنوزیل هموسیستئین هیدرولاز را نشان داده است و سبب تسریع دفع کلسترول مصرف شده و تجزیه متابولیک آن می‏ شود. زمانی که به میزان 005/0% به رژیم غذایی موش اضافه شد، سبب کاهش 25% کلسترول تام در طول یک هفته گردید (1).

مطالعات اولیه نشان داد که سطح اریتادنین موجود در کل قارچ شی­تاکه بسیار کمتر از آن است که نتایج مؤثر داشته باشد اما تحقیقات اخیر نشان داده ‏اند که حضور اریتادنین 10 برابر بیشتر از آن است که در ابتدا انتظار می‏ رفته است که دلالت بر اثرات درمانی احتمالی برای شی­تاکه دارد، به ویژه در مواردی که بیماران دچار عدم تحمل ترکیبات خانواده استاتین می‏ باشند (18و17).

در آزمایش‏ های بالینی،  L. edodes خشک (9 گرم در روز) سبب کاهش کلسترول سرم به میزان10-7% در بیماران مبتلا به کلسترول بالا شد و 90 گرم L. edodes تازه در روز (معادل 9 گرم قارچ خشک شده در روز) کاهش کلسترول کل را به میزان 12-9% و تری‏گلیسیرید را به میزان 7-6% نشان داد (1).

 

هپاتیت B:

عصاره ‏های پلی‏ساکاریدیL. edodes  خواص ضد ویروسی و حفاظت از کبد نشان می ‏دهند (19). در مطالعه‏ای بر روی 40 بیمار مبتلا به هپاتیت مزمن B، LEM در دوز 6 گرم در روز به مدت 4 ماه منجر به بهبود عملکرد کبد و سرونگاتیو شدن آنتی‏ژن Hbe (HbeAg) برای 17 بیمار شد (20).

 

HIV:

 LEM موجب افزایش تعداد سلول‏ های T در بیمارانHIV، از 1250 (عدد بر میلی متر مکعب) تا 2550 با گذشت 60 روز شد (3و1).

کاندیدا: مطالعات in vitro نشان می ‏دهد که L. edodes به ‏طور پیوسته دارای سطح بالایی از فعالیت ضد میکروبی، از جمله دارای بالاترین فعالیت ضد کاندیدایی در میان چندین گونه قارچ می‏ باشد (برای مطالعه بیشتر به بخش کاندیدیازیس مراجعه شود).

 

 

منابع:

1. Shiitake (Lentinus edodes) Wasser SP. Encyclopedia of Dietary Supplements. 2005.

2. Nationwide survey on complementary and alternative medicine in cancer patients in Japan. Hyodo I, Amano N, Eguchi K. Journal of Clinical Oncology 23(12): 2645–54.

3. Lentin, a novel and potent antifungal protein from shitake mushroom with inhibitory effects on activity of human immuno-deficiency virus-1 reverse transcriptase and proliferation of leukaemia cells. Ngai P.H, Ng T.B. Life Sci. 2003; 73(26): 3363-74.

4. Individual patient based meta-analysis of lentinan for unresectable/recurrent gastric cancer. Oba K, Kobayashi M, Matsui T, Kodera Y, Sakamoto J. Anticancer Res. 2009; 29(7): 2739-45.

5. Effects of lentinan in advanced or recurrent cases of gastric, colorectal, and breast cancer. Taguchi T. Gan To Kagaku Ryoho. 1983; 10(2 Pt 2): 387-93.

6. Combination therapy with lentinan improves outcomes in patients with esophageal carcinoma. Wang JL, Bi Z, Zou JW, Gu XM. Mol Med Rep. 2012 Mar; 5(3): 745-8.

7. Effect of lentinan for advanced prostate carcinoma. Tari K, Satake I, Nakagomi K, Ozawa K, Oowada F, Higashi Y, Negishi T, Yamada T, Saito H, Yoshida K. Hinyokika Kiyo. 1994; 40(2): 119-23.

8. Inhibition of human colon carcinoma development by lentinan from shiitake mushrooms (Lentinus edodes). Ng ML, Yap AT. J Altern Complement Med. 2002; 8(5): 581-9.

9. The medicinal benefits of Lentinan (ß-1, 3-D glucan) from Lentinus edodes (Berk.) singer (Shiitake Mushroom) through oral administration. Yap AT, Ng MH. Int J Med Mushr. 2005; 7(12): 170.

10. Immunomodulatory and Anticancer Effects of Active Hemicellulose Compound (AHCC). Ghoneum M. Wimbley M, Salem F. McKlain A, Atallah N, Gill G. Int J Immunotherapy, 1995; 11(1): 23-28

11. Prognostic improvement of patients with advanced liver cancer after active hexose correlated compound (AHCC) treatment. Cowawintaweewat S, Manoromana S, Sriplung H, Khuhaprema T, Tongtawe P, Tapchaisri P, Chaicumpa W. Asian Pac J Allergy Immunol. 2006 Mar; 24(1): 33-45.

12. Active hexose correlated compound enhances tumor surveillance through regulating both innate and adaptive immune responses. Gao Y, Zhang D, Sun B, Fujii H, Kosuna K, Yin Z. Cancer Immunol Immunother. 2006 Oct; 55(10): 1258-66.

13. Dramatic prostate-specific antigen response with activated hemicellulose compound in metastatic castration-resistant prostate cancer. Turner J, Chaudhary U. Anticancer Drugs. 2009 Mar; 20(3): 215-6.

14. An evidence-based review of a Lentinula edodes mushroom extract as complementary therapy in the surgical oncology patient. Shah SK, Walker PA, Moore-Olufemi SD, Sundaresan A, Kulkarni AD, Andrassy RJ. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2011 Jul; 35(4): 449-58.

15. Effect of active hexose-correlated compound in women receiving adjuvant chemotherapy for breast cancer: a retrospective study. Hangai S et al. J Altern Complement Med. 2013 Nov; 19(11): 905-10.

16. Reduction of adverse effects by a mushroom product, active hexose correlated compound (AHCC) in patients with advanced cancer during chemotherapy – the significance of the levels of HHV-6 DNA in saliva as a surrogate biomarker during chemotherapy. Ito T et al. Nutr Cancer. 2014; 66(3): 377-82.

17. Production of the bioactive compound eritadenine by submerged cultivation of shiitake (Lentinus edodes) mycelia. Enman J, Hodge D, Berglund KA, Rova U.J Agric Food Chem. 2008; 56(8): 2609-12.

18. Quantification of the bioactive compound eritadenine in selected strains of shiitake mushroom (Lentinus edodes). Enman J, Rova U, Berglund KA. J Agric Food Chem. 2007; 55(4): 1177-80.

19. Polysaccharide and extracts from Lentinula edodes: structural features and antiviral activity. Rincão VP, Yamamoto KA, Ricardo NM, Soares SA, Meirelles LD, Nozawa C, Linhares RE. Virol J. 2012 Feb 15; 9: 37.

20. Shiitake, Lentinus edodes: Functional properties for medicinal and food purposes Mizuno T. Food Reviews International, 1995; 1(1): 109-128.

21. Shiitake dermatitis: flagellate dermatitis after eating mushrooms. Hautarzt. Haas N, Vogt R, Sterry W. 2001; 52(2): 132-5.

22. Systemic allergic contact dermatitis due to consumption of raw shiitake mushroom. Kopp T, Mastan P, Mothes N, Tzaneva S, Stingl G, Tanew A. Clin Exp Dermatol. 2009 Dec; 34(8): e910-3.

23. Shiitake dermatitis now occurs in France. Hérault M, Waton J, Bursztejn AC, Schmutz JL, Barbaud A. Ann Dermatol Venereol. 2010; 137(4): 290-3.

24. Shiitake dermatitis: a report of 3 cases and review of the literature. Chu EY, Anand D, Dawn A, Elenitsas R, Adler DJ. Cutis. 2013 Jun; 91(6): 287-90.

25. Shiitake Dermatitis- Now Also in Poland. Baran W, Batycka-Baran A, Maj J, Szepietowski JC. Acta Derm Venereol. 2014 Apr 7.

26. Shiitake dermatitis: toxic or allergic reaction? Corazza M, Zauli S, Ricci M, Borghi A, Pedriali M, Mantovani L, Virgili A. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2014 Apr 8.